Po zakończeniu wszystkich szkoleń job-shadowing zorganizowaliśmy w naszej placówce święto upowszechniania projektu, które nazwaliśmy PAŁEROWANIE - Warsztaty Upowszechniające Job-Shadowing. Na Pałerowanie zaprosiliśmy wszystkich pracowników WCIES. Chcieliśmy usłyszeć o efektach od wszystkich, podsumować doświadczenia i pomyśleć o tym, co wybrać z tych doświadczeń do wdrażania do swojej pracy i pracy WCIES w przyszłości.
Małgorzata Zasuńska
Za dwadzieścia lat bardziej będziesz żałował tego
czego nie zrobiłeś, niż tego co zrobiłeś.
Więc odwiąż liny, opuść bezpieczną przystań.
Złap w żagle pomyślne wiatry. Podróżuj. Śnij.
Odkrywaj.
Mark Twain
W trakcie realizacji projektu szybko doszliśmy do wniosku, że upowszechnianie efektów
job-shadowing powinno być twórcze, przeprowadzone w aktywnej formie w taki sposób, byśmy mogli nie tylko podzielić się doświadczeniem po kolejnych mobilnościach, ale też wspólnie podyskutować o tym, co chcemy nieść w przyszłość, nad czym pracować, co zmieniać wokół siebie. Czuliśmy wyraźnie, że każda kolejna grupa przywozi swój bagaż doświadczeń i to właśnie powinniśmy wykorzystać do budowania nowej jakości. Duża grupa pracowników zdobyła perspektywę europejską. Ci ludzie zdecydowali się sprawdzać siebie w nowym, obcym środowisku. Wiedzieliśmy też, że osoby, które na job-shadowing nie wyjechały, są w mniejszości i dlatego koniecznie musimy je włączyć do wspólnej pracy. Powstała koncepcja Pałerowania, tj. warsztatu upowszechniającego
job-shadowing z elementem budowania wizji i perspektyw zmian w naszej codziennej pracy. Poniżej opis pomysłu i efektów warsztatów.
Termin: 25 maja 2018, godz.10.30-13.00 
Miejsce: WCIES, ul. Stara 4
Adresaci: wszyscy pracownicy WCIES (75-85 osób)
Cel warsztatów:
- wymiana i podsumowanie doświadczeń oraz inspiracji,
- rozpoczęcie myślenia o możliwych wspólnych przedsięwzięciach, które pomogą wdrożyć nowe pomysły zaczerpnięte z job-shadowing,
Sala szkoleniowa:
- sala konferencyjna z możliwością aranżacji krzeseł do pracy w grupach 6-8-osobowych,
- w sali ma być miejsce na wystawę zdjęć z wyjazdów 10 grup na job-shadowing oraz plakaty z nazwami placówek edukacyjnych, które gościły uczestników.
Przebieg
Pierwszym zadaniem do którego zaprosiliśmy uczestników był odpowiedni podział na grupy. Zależało nam na tym, aby w każdej z grup były osoby z różnych wyjazdów, a także te, które nie brały udziału w job-shadowing.
Uczestnicy warsztatu mieli podzielić się na grupy stosując się do zasad:
- tworzymy grupy 6-8 osobowe,
- w każdej grupie jest co najmniej jedna osoba, która nie była na job-shadowing,
- w każdej grupie jest co najmniej jedna osoba z czterech różnych wyjazdów.
Dzięki takiemu podziałowi uzyskaliśmy niejednorodne grupy, w których uczestnicy mogli z wzajemną ciekawością wymieniać się doświadczeniami i, co najważniejsze, nastąpiło naturalne włączenie w pracę, zaangażowanie osób, które nie brały udziału w wyjazdach.
Uczestnicy zostali poproszeni o rozmowę w grupach i znalezienie odpowiedzi na następujące pytania:
- Co mnie zainspirowało na wyjeździe?
- Zachwyciło, zaciekawiło, poruszyło emocjonalnie?
- Chwyciło mnie za serce?
Każda z grup zapisała swoje odpowiedzi na flipczartach i zaprezentowała wnioski na forum. Wykorzystaliśmy techniki outdoorowe - wszystkie kartki z refleksjami zostały przyczepione w widocznym miejscu na ścianach sali tak, aby każdy mógł się z nimi zapoznać.
Praca w grupach była bardzo ożywiona, uczestnicy dzielili się różnorodnym doświadczeniem z wyjazdów, z zainteresowaniem słuchali innych, porównywali swoje doświadczenia z pobytu w szkołach w różnych krajach. Całość wystąpień została podsumowana przez prowadzących - poszukano zbieżnych i specyficznych wniosków. Był to jeden z elementów cyklu Kolba - wnioski z doświadczenia, refleksja - w którym dodatkowo poprzez obrazy, ekspozycję zdjęć, pytania dotyczące emocji i przeżyć, uruchomiono pamięć afektywną uczestników spotkania.
Kolejnym krokiem było zaproszenie każdego z uczestników do odpowiedzi na pytania:
- Jakie rozwiązania można byłoby przenieść do nas?
- Jak zmodyfikować i przenieść, wprowadzić do oferty Wcies-u?
- Do pracy z nauczycielami?
- Do pracy z uczniami?
- Jakie konkretnie pomysły przychodzą mi do głowy?
- Co mogę wprowadzić do swojej pracy?
- Co mogę zmienić w swojej pracy?
W podsumowaniu i omówieniu również wykorzystano techniki outdoorowe - odpowiedź na te pytania uczestnicy zapisywali na karteczkach post-it, które zostały przyklejone w widocznym miejscu, na centralnej ścianie sali konferencyjnej. Każdy z uczestników mógł się z nimi zapoznać. Był to kolejny etap cyklu Kolba, przeniesienie wniosków z refleksji do realiów zawodowych. Ten etap pracy również został podsumowany na forum. Zapisane pomysły zostały odczytane po to, aby były punktem wyjścia do poszukiwania nowych rozwiązań, współpracy pomiędzy doradcami i zespołami. Po zakończeniu części warsztatowej wiele zespołów miało spotkać się po to, aby opracowywać plan pracy na kolejny rok szkolny.
Co warto podkreślić, w trakcie spotkania z sukcesem zaangażowano w aktywizującą pracę bardzo dużą, kilkudziesięcioosobową grupę. Atmosfera pracy w zespołach była bardzo dobra - uczestnicy śmiali się, żartowali. Chęć wzajemnego dzielenia się doświadczeniem, poziom zaangażowania w pracę i poczucia jej sensowności były bardzo wysokie. Była to jedna z nielicznych sytuacji, w której doradcy oraz pracownicy WCIES pracowali w różnorodnych zespołach. To doświadczenie było bardzo inspirujące i integrujące - nieoczekiwanie pojawił się efekt FLOW.
Uczestnicy wyjazdów często mówili o tym, że w społecznościach, w których byli, zaskoczył ich wysoki poziom serdeczności, gotowość do kontaktu fizycznego (przytulania). Pojawił się głos z sali, że być może jest jeden wniosek z wyjazdów, który już można wprowadzić w życie: PRZYTULANIE. Spontanicznie zaproponowano uczestnikom, aby każdy przytulił osobę siedzącą po jego prawej stronie (oczywiście, o ile jest taka wzajemna zgoda), z intencją wsparcia, docenienia wkładu sił w codzienną pracę i obecność. Ten prosty gest uruchomił dużo radości w grupie, rozluźnienia. Był również przedmiotem późniejszych odniesień, refleksji. Podkreślając wartość codziennej życzliwości, wagę kontaktu fizycznego, przywołano cytat z wypowiedzi włoskiej terapeutki rodzin Virgini Satir:
By przeżyć, potrzebujemy czterech uścisków dziennie.
By zachować zdrowie, trzeba ośmiu uścisków dziennie.
By się rozwijać, potrzeba dwunastu uścisków dziennie.
Efekty – wnioski uczestników:
- Co mnie zachwyciło, zainspirowało i zaciekawiło
Wartości
- Szkoły były biedniejsze, ale dzieci bardziej szczęśliwe!
- Różnorodność jest wartością
- Szacunek dla wielokulturowości
- Otwartość na innych ( również na nas)
- Relacje międzyludzkie!
- Wzajemny szacunek ludzi do siebie, zarówno w szkole jak i w przestrzeni publicznej
Relacje z uczniami i rodzicami
- Życzliwość dorosłych i dzieci
- Praca oparta na relacjach partnerskich Uczeń-Nauczyciel
- Uczniowie lubią przychodzić do szkoły
- Dobre relacje z uczniami – nauczyciel przyjacielem
- Nauczyciele witają się z dziećmi, przytulają je i cieszą się na ich widok
- Samokontrola i samodyscyplina uczniów
- Odpowiedzialność ucznia za swoje wyniki w nauce
- Ogromna samodzielność i odpowiedzialność zostawiona dzieciom
- Szacunek uczniów wobec nauczycieli
- Otwarte drzwi do pokoju nauczycielskiego, a uczniowie nie wchodzą
- Cisza w stołówce (w Estonii)
- Przyjazne relacje z rodzicami
- Ciekawe formy współpracy z rodzicami, np. wolontariat rodzicielski, tablica z harmonogramem, na którym rodzice wpisują preferowaną godzinę spotkania z nauczycielem
Relacje pracowników szkoły
- Ciepłe kontakty interpersonalne w szkole
- Jeśli jakiś nauczyciel ma problem, nauczyciele wspólnie zastanawiają się co zrobić i działają wspólnie
- Nauczyciel, który rozpoczyna pracę ma swojego tutora
- Gabinet dyrektora jest cały czas otwarty
- Nauczyciel ocenia pracę dyrektora
- Szacunek wszystkich dla personelu technicznego
Metody i strategie
- Szkoła uczy tego jak się uczyć!
- Indywidualizacja wymagań i metod pracy
- Zajęcia angażujące uczniów
- Praktyczne ćwiczenia
- Praca w grupach – uczeń jest ekspertem
- Praca metodą projektu angażująca wszystkie zmysły
- Nauczyciel planując swoją pracę uwzględnia potrzeby dzieci i to, co chcą one robić
- Nauczyciel nie używa telefonu komórkowego na lekcji
- Dzieci nie korzystają z zestawów podręczników, gdyż zarówno uczniowie jak i nauczyciel powinni być kreatywni
- Niestandardowe metody pracy, np. śpiew na matematyce, 30 minut czytania w całej szkole (uczniowie czytają w parach – najpierw starsi czytają na głos uczniom młodszym, potem młodsi czytają na głos starszym)
- Praca z dziećmi w klasie wielokulturowej
- Szkolne apele po walijsku
- Ruch na lekcji
- Zajęcia na świeżym powietrzu
Ocenianie
- Brak testów
- Oceny opisowe po ukończeniu szkoły podstawowej
Pozycja nauczyciela
- Autonomiczny nauczyciel
- Wysoki status nauczyciela i prestiż społeczny w wielu krajach
- Obecność w szkole osób wspomagających pracę nauczyciela
- Zarobki nauczycieli
Przestrzeń w szkole
- Ciekawa aranżacja i wykorzystanie przestrzeni szkolnej – np. ławki modułowe, domki relaksu, pufy
- Otwarte przestrzenie wewnątrz szkoły
- Wyposażenie klasy – np. materiały piśmiennicze, dobry sprzęt
- Warunki pracy nauczycieli
Kultura i obyczaje
- Walijska odrębność kulturowa i językowa
- Zielony styczeń w Cardiff
- Kuchnia lokalna
- Lokalny patriotyzm
- Smoki w normańskich zamkach
- Jazda do szkoły w strugach deszczu
- Brak punktualności w środkach komunikacji publicznej
- Winnice w Portugalii
- Architektura w Tallinie
- Krajobrazy w Szkocji
- Obchody 100-lecia Państwa w Estonii
- Co mnie poruszyło emocjonalnie? Co chwyciło za serce?
- Otwartość na innych ludzi
- Gościnność
- Zaangażowanie opiekunów grup job-shadowing
- W klasie nie sprawdza się listy obecności – wszyscy są obecni
- Świeżo zerwane czereśnie w recepcji codziennie rano
- Historia i kultura Walii
- Wspólne cechy Polaków i Katalończyków
- Moje osobiste korzyści
- Wdrożenie w klasie rozwiązań metodycznych podpatrzonych na job-shadowing
- Uczniowie pracują w grupach eksperckich
- Eksperymenty na lekcji wykonują uczniowie
- Nawiązanie współpracy z innymi nauczycielami
- Sprawdzenie siebie w nowym, obcym środowisku
- Przygoda i poznawanie siebie
- Dowartościowanie się
- Integracja międzykulturowa
- Otwarcie się na wielokulturowość
- Weryfikacja własnych sądów i stereotypów kulturowych
- Doświadczenie pracy w środowisku wielokulturowym
- Integracja w grupach job-shadowing
- Nawiązanie przyjaźni w zespole
- Wzrost kompetencji zarządzania grupą
- Poznanie nowych ludzi
- Przełamanie bariery w komunikacji w języku angielskim
- Podniesienie kompetencji językowych, nie tylko w zakresie języka angielskiego
- Zdobycie wiedzy o systemie oświaty w innym kraju
- Nadzieja, że możemy coś zmienić w naszym systemie i przestrzeni szkoły
- Piękne wspomnienia
Co można byłoby przenieść do nas? Jak zmodyfikować i przenieść, wprowadzić? Do oferty Wcies-u? Do pracy z nauczycielami? Do pracy z uczniami? Jakie konkretnie pomysły przychodzą mi do głowy? Co mogę wprowadzić do swojej pracy? Co mogę zmienić w swojej pracy?
Pamiętajmy o wartościach
- Wprowadźmy następujące priorytety edukacyjne: spokój, radość, dobre samopoczucie i humor
- Pracujmy nad podniesieniem poziomu zaufania społecznego
- Szanujmy się wzajemnie
- Dbajmy o dobre relacje w szkole
- Więcej życzliwości w kadrze nauczycielskiej
- Promujmy zwiększenie autonomii nauczyciela
- Rozpocznijmy dyskusję o zniesieniu oceny pracy nauczyciela
- Akceptujmy różnorodność
- Dzielmy się dobrymi praktykami
- Budujmy motywację wewnętrzną uczniów i radość z uczenia się
- Promujmy uczenie się, a nie nauczanie
- Kształtujmy samodzielność uczniów
- Przekonujmy do indywidualnego podejścia do każdego ucznia
- Przekonujmy nauczycieli do zmiany relacji z uczniami na:
NAUCZYCIEL = PARTNER oraz UCZEŃ = EKSPERT
- Szukajmy najlepszych sposobów udzielania wsparcia uczniom i nauczycielom
- Przekonujmy do współpracy
- Wprowadzajmy więcej elementów pracy zespołowej
- Bądźmy otwarci na innych
- Budujmy lojalność środowiska nauczycieli
- Przytulajmy się :)
Zachęcajmy nauczycieli do zmian
- Pokazujmy nauczycielom sposoby pracy z dziećmi z mniejszości narodowych oraz metody i narzędzia pracy w klasie wielokulturowej
- Promujmy ocenianie kształtujące
- Zachęcajmy do wykorzystania multimediów i technologii na lekcjach
- Pokazujmy nauczycielom korzyści z pracy metodą projektu
- Pozyskajmy ekspertów spoza Polski
- Zachęcajmy do edukacji poza szkołą (w terenie)
- Przekonujmy do dawania na lekcji przykładów odnoszących się do życia codziennego
- Pokazujmy pomysły na integrację międzyprzedmiotową
- Przekonujmy nauczycieli do indywidualizacji wymagań i metod nauczania
- Zapraszajmy nauczycieli na zajęcia na temat metod aktywizujących
- Zachęcajmy nauczycieli do realizacji projektów interdyscyplinarnych
Rozmawiajmy o organizacji pracy szkoły
- Zmienić reżim utrzymywania 45-minutowego czasu lekcji
- Promować pomysł 90-minutowych lekcji
- Rozpocznijmy dyskusję o dyżurach nauczycieli na przerwach – może powinno się zdjąć ten obowiązek z nauczycieli
- Zmieniajmy przestrzeń szkoły na przyjazną i estetyczną
- Wyeliminujmy dzwonki
Podejmujmy dyskusję o
- Zmianie systemu kształcenia nauczycieli
- Zwiększeniu liczby personelu technicznego
Paulina Wawer, Justyna Zaremba, Małgorzata Zasuńska