Eleni Votsi

cours de Littérature grecque antique avec les élèves de 4e du Collège Expérimental Zanneio

Les productions des élèves :

https://docs.google.com/presentation/d/e/2PACX-1vTgZZwpB2gfxUNMARxjzeu8vuZRSFi87Gbwb1Sj0djEIFdo3hTQRPinWKHBPFYAqWJoc-6b8xsyEqAs/pub?start=false&loop=false&delayms=3000

https://bit.ly/2wLurkf

Οι μαθητές του τμήματος Β4 του Ζαννείου Πειραματικού Γυμνασίου Πειραιά με αφορμή το μυθιστόρημα Aucassin et Nicolette κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας του μαθήματος της Ιλιάδας του Ομήρου (αρχαία ελληνική λογοτεχνία - ποίηση από μετάφραση) επικεντρώθηκαν εκτός των άλλων σε ζευγάρια της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας. Έτσι κατά τη διδασκαλία της Α΄ ραψωδίας, στην ενότητα "Σκηνές από τον Όλυμπο" επικεντρωθήκαμε στους στίχους 494 - 612 στη φιλονικία του Δία και της Ήρας και στην παρέμβαση του Ηφαίστου για τη συμφιλίωση του ζευγαριού των μυθικών θεών.

Σχολιάσαμε τους συγκεκριμένους στίχους και οι μαθητές μέσω της διαλογικής διαδικασίας και των ερωταπαντήσεων εμβάθυναν σε ζητήματα που αφορούν στον ιδειολογικό - πνευματικό πολιτισμό των αρχαίων Ελλήνων και στον ανθρωπομορφισμό του ολυμπιακού δωδεκάθεου. Ανθρώπινα πάθη, όπως ο θυμός, η ζήλια, η επιθυμία εκδίκησης, η απιστία χαρακτηρίζουν τους θεούς Ολύμπου.

Έτσι η Ήρα ζηλεύει διαρκώς τον άντρα της τον Δία, ο οποίος της έχει δώσει πολλές αφορμές, καθώς συχνά συνάπτει σχέσεις και με άλλες γυναίκες, θνητές ή κατώτερες θεότητες. Στους συγκεκριμένους στίχους η Θέτιδα επισκέπτεται τον Δία στο παλάτι του στον Όλυμπο και τον παρακαλά να δικαιώσει τον γιο της Αχιλλέα, τον σημαντικότερο ήρωα του στρατεύματος των Αχαιών που αποσύρθηκε από τη μάχη, γιατί προσβλήθηκε η τιμή του, όταν ο Αγαμέμνονας του στέρησε το έπαθλό του στην μάχη, τη Βρισιήδα. Ζητά από τον Δία να επιτρέψει στους Τρώες να νικούν τους Αχαιούς, ώστε ταπεινωμένος ο Αγαμέμνονας να παρακαλέσει τον Αχιλλέα να γυρίσει στη μάχη συναισθανόενος το λάθος του. Τους Αχαιούς ωστόσο, υποστηρίζει η Ήρα και θυμώνει όταν αντιλαμβάνεται την  παρουσία της Θέτιδας στο παλάτι και την υπόσχεση του Δία να ικανοποιήσει την παράκλησή της.

Τότε ακολουθεί σκηνή ζηλοτυπίας και καυγάς ανάμεσα στο ζευγάρι των Θεών. Η Ήρα κατηγορεί τον Δία ότι πάντα αποφασίζει κρυφά από την ίδια και ενάντια στη θέλησή της και ο Δίας κατηγορεί την Ήρα για τη ζήλια της και για ότι διαρκώς γκρινιάζει. Τη διατάζει, λοιπόν, ως αρχηγός των θεών να πάψει να τον ενοχλεί, της υπενθυμίζει πως εκείνος αποφασίσει ως άντρας για όλα και την απειλεί πώς αν συνεχίσει να τον ζαλίζει με την γκρίνια της θα την χτυπήσει! Τότε ο Ήφαιστος παρεμβαίνει, καθησυχάζει τη μητέρα του την Ήρα, της ζητά να μην προκαλεί άλλο την οργή του Δία θυμίζοντάς της πως και στο παρελθόν πάνω στον θυμό του πέταξε από τον Όλυμπο τον ίδιο (τον Ήφαιστο) και γκρεμοτσακίστηκε, ενώ άλλη πάλι φορά αναποδογύρισε από τα νεύρα του το τραπέζι. Καλώντας σε γεύμα τους άλλους θεούς και κερνώντας τους νέκταρ και αμβροσία η ατμόσφαιρα ελαφραίνει, το κωμικό στοιχείο διαδέχεται το σοβαρό και επέρχεται ομαλά η συμφιλίωση του Δία και της Ήρας που στο τέλος της σκηνής απαντώνται μαζί στο συζυγικό κρεβάτι.

Οι μαθητές απάντησαν γραπτά σε ερωτήσεις και εργασίες σχολιασμού των στοιχείων αυτών και κλήθηκαν να περιγράψουν τη σκηνή όχι μόνο με λόγια αλλά και με ζωγραφικές αναπαραστάσεις. Έτσι εργάστηκαν ομαδικά και ατομικά και συνέθεσαν εργασίες κειμένου και άλλες με ζωγραφικές απεικονίσεις ή κολάζ εμπνεόμενες από τη σχέση του ζευγαριού των θεών. Παρουσίασαν τις εργασίες τους στην ολομέλεια της τάξης και χάρηκαν με την αποδοχή που οι εργασίες τους είχαν από τους συμμαθητές τους. Η προσπάθειά τους επικροτήθηκε και από εμένα (την υπεύθυνη εκπαιδευτικό), ώστε να συνεχίσουν να εργάζονται συστηματικά και να προβούν στην παρουσίαση του επόμενου ζευγαριού της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας που απαντάται στην Ιλιάδα του Ομήρου. Εργασίες των μαθητών αναρτήθηκαν στο ημερολόγιο έργου μας του eTwinning κάτι που χαροποίησε του μαθητές και τους κινητοποίησε για ενεργητικότερη εμπλοκή στο πρόγραμμα, δίνοντας νέα διάσταση στη διδασκαλία του μαθήματος και καλλιεργώντας περισσότερο το ενδιαφέρον τους. Διάχυση των αποτελεσμάτων της εργασίας τους στη σχολική κοινότητα έγινε με τη βοήθεια της υπεύθυνης του προγράμματος κ. Σταυροπούλου, καθώς σε πίνακα ανακοινώσεων του σχολείου εκτέθηκαν έργα των μαθητών προς μεγάλη ικανοποίησή τους.     

Οι μαθητές του Β4 συνέχισαν στο μάθημα της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας από μετάφραση να ασχολούνται στο πλαίσιο της διδασκαλίας της Ιλιάδας με ζευγάρια της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας και συγκεκριμένα, εστίασαν το ενδιαφέρον τους στον Έκτορα και την Ανδρομάχη, το πριγκιπικό ζευγάρι των Τρώων ("Ο Έκτορας στην Τροία", ραψωδία Ζ στ. 369-529). Ο Έκτορας, ο γιος του βασιλιά της Τροίας Πριάμου, διάδοχος του θρόνου και πρωτοπαλίκαρο των Τρώων, λίγο πριν μπει στη μάχη κατά των Αχαιών, αποχαιρετά στα τείχη του κάστρου της Τροίας τη γυναίκα του και παιδί του, τον μικρό Εκτορίδη που είναι ακόμα βρέφος στην αγκαλιά της μητέρας του, παρά τις παρακλήσεις της συζύγου του να μην πάει στη μάχη και την προσπάθειά της να τον πείσει να μείνει κοντά της και κοντά στο παιδί του, για να τους προστατέψει. Ο Έκτορας πιστός στο καθήκον του προς την πατρίδα του του θα θυσιάσει την προσωπική του οικογενειακή ευτυχία για χάρη του λαού του. Ο πόλεμος θα χωρίσει τελικά, αυτό το ζευγάρι με τον χειρότερο τρόπο, καθώς ο Έκτορας θα σκοτωθεί στη μάχη από τον Αχιλλέα και η Ανδρομάχη, όταν οι Αχαιοί λεηλατήσουν την Τροία θα γίνει σκλάβα των Αχαιών, ενώ ο μικρός τους γιος θα φονευτεί, καθώς οι Αχαοί θα τον ρίξουν από τα τείχη, στο σημείο εκείνο που τελέστηκε ο τραγικός αποχαιρετισμός. Πρόκειται για την πιο ανθρώπινη και συγκινητική σκηνή στο έργο της Ιλιάδας, που θεωρείται, αν και έχει ως θέμα του τον πόλεμο, το πρώτο αντιπολεμικό λογοτεχνικό έργο της αρχαιότητας. Οι μαθητές επικεντρώθηκαν σε αυτά τα σημεία της ανάλυσης του περιεχομένου, εκπόνησαν γραπτές εργασίες απαντώντας σε ερωτήσεις σχετικές με τα ζητήματα που προαναφέρθηκαν και απέδωσαν ζωγραφικά τη σκηνή του αποχαιρετισμού του Έκτορα και της Ανδρομάχης που ο πόλεμος έμελε να τους χωρίσει μα τον πιο βάναυσο τρόπο.