Δράσεις για τον πίνακα «The open window» από τον οποίο δραπετεύει η Κιθάρα

Ως εφόρμηση επιλέχτηκε ένα κουτί με άγνωστο αποστολέα ώστε να αξιοποιήσουμε τα στοιχεία της προσμονής και της έκπληξης. Ανοίγοντας το κουτί βρήκαμε τα κομμάτια ενός παζλ.

                   

Πρόκειται για ένα πίνακα του Juan Gris «Open window» (1921)

Όταν το φτιάξαμε προσπαθήσαμε να εντοπίσουμε το βασικό θέμα του πίνακα, ενώ με κατάλληλες ερωτήσεις προσπαθήσαμε να ενεργοποιήσουμε προηγούμενες γνώσεις και να κινητοποιήσουμε το ενδιαφέρον.

• Τι βλέπω εδώ;
• Τι σκέπτομαι για αυτό; (ποιος, τι είναι; Που βρίσκεται; γιατί;)
• Τι αναρωτιέμαι; (για κάτι που συμβαίνει και δεν φαίνεται στον πίνακα)

Το μαγικό είναι ότι τα παιδιά βρήκαν τα δυο μέρη που έχει χωρίσει τον πίνακα του ο Gris, δηλαδή τον εσωτερικό χώρο (χώρος του σπιτιού),τον εξωτερικό χώρο (θάλασσα Μεσογείου) καθώς και το παράθυρο που οριοθετεί τους δυο χώρους. Συγκεκριμένα ο ζωγράφος συμβολίζει με την παρουσία της κιθάρας το πνευματικό του κομμάτι ενώ με το άλλο (θάλασσα, βουνά ,σύννεφα) το φυσικό. Είμαστε δηλαδή διττές υπάρξεις

Ακολούθησαν παιγνίδια μουσειακής αγωγής όπως:

• Να βρούμε τα χρώματα του πίνακα Μέσα από ένα καλάθι με πανάκια (ρετάλια από μοδίστρα) τα παιδιά ένα-ένα ψάχνουν να βρουν τα χρώματα του πίνακα (δείχνουν στον πίνακα την επιλογή τους).

 

• Κινητικά παιγνίδια

 

    

 

• Ζωντανεύουμε τον πίνακα

Έπειτα φτιάξαμε συλλογικά την ιστορία της Σάρας της κιθάρας. Ξεκινούσε ένα παιδί τοποθετώντας στο χώρο και το χρόνο την πρωταγωνίστρια -κιθάρα και το επόμενο παιδί κάθε φορά πρόσθετε ένα καινούργιο δραματικό στοιχείο. Έτσι προχωρήσαμε. Κάναμε και μια διερεύνηση για τις σκέψεις της Σάρας όπου αποτυπώνονται εικαστικά στο παρακάτω φύλλο εργασίας:

«Τι σκέπτεται η κιθάρα μπροστά από το παράθυρο;»

 

                                                

Γνωρίσαμε τον Ισπανό ζωγράφο Juan Gris το 13^ο παιδί μιας πολύτεκνης οικογένειας.

https://www.dropbox.com/s/jti0wkr6r4qv761/Juan%20Gris.jpg?dl=0

Μετά τη δημιουργία της ιστορίας έπρεπε να επενδύσουμε μουσικά τον πίνακα και όλα τα δραματικά στοιχεία. Τη μελαγχολία της Σάρας, το κυματισμό της θάλασσας, τον αέρα ,τη μουσική για το πρώτο πέταγμα. Είχαμε επιλέξει 5 μουσικά κομμάτια για ακρόαση διαφόρων μουσικών συνθετών: Από το «χαμόγελο της Τζοκόντας» του Μ. Χατζηδάκη το κομμάτι «όταν τα σύννεφα έρχονται», το ιντερμέδιο «το πέταγμα της Μέλισσας» από την όπερα του Κορσακόφ «Η ιστορία του Τσάρου Σαλτάν», René Aubry – Salento, από το άλμπουμ  Plaisirs d’amour, Romance d'Amour (anonymous) - Classical Guitar , », René Aubry-la petite cascade από το άλμπουμ  Plaisirs d’amour.

Κατά τη διάρκεια της ακρόασης αλλά και μόλις ολοκληρωθεί κάναμε στα παιδιά τις παρακάτω ερωτήσεις:

        Εάν είχε χρώμα αυτή η μουσική, τι χρώμα θα ήταν;

       Εάν ήταν άνθρωπος, τι θα ήταν, άνδρας, γυναίκα παιδί;

       Εάν ήταν εποχή;

       Εάν ήταν λουλούδι;

       Εάν ήταν ζώο ή πουλί;

       Εάν ήταν ένα σχήμα; μια γραμμή; (ίσια, τεθλασμένη, σγουρή…);

       εάν του δίναμε ένα σχήμα με το σώμα μας;

       Εάν ήταν ένας χορός; Πώς θα χορεύαμε

Στο  "πέταγμα της μέλισσας" σταθήκαμε περισσότερο χρόνο. Διαβάσαμε το λαϊκό παραμύθι του Τσάρου Σαλτάν και ακούσαμε αποσπάσματα από την ομώνυμη όπερα, και γνωρίσαμε τον συνθέτη και τη χώρα του. Κατά την ακρόαση του ιντερμέδιου τα παιδιάμπόρεσαν να ξεχωρίσουν τα όργανα, δηλαδή το βιολί και το φλάουτο και απόλαυσαν την ορχήστρα και το τρεμούλιασμα που έκαναν οι μουσικοί πάνω στις χορδές του βιολιού με το δοξάρι ...για να αποδώσουν τον ήχο του πετάγματος. Στο παρακάτω φύλλο εργασίας τα παιδιά έχουν αποδώσει εικαστικά τη στιγμή που μπαίνει από το παράθυρο του παλατιού ο πρίγκιπας μεταμορφωμένος σε μέλισσα (ή μπούμπουρα) για να τιμωρήσει τις θείες του.

Με αφορμή την ιστορία της Σάρας της κιθάρας και σε συνδυασμό με τη διαθεματική προσέγγιση «παιγνίδια με το φως και τη σκιά» με την οποία ασχοληθήκαμε εκείνη την χρονική περίοδο, ανεβάσαμε μια παράσταση  θεάτρου σκιών. Το θέμα του ήταν ακριβώς αυτό το πρώτο πέταγμα της κιθάρας από το παράθυρο. Το παρακολούθησαν και τα παιδιά του ολοήμερου τμήματος.

Η ιστορία της Σάρας, της κιθάρας

Ήτανε μια φορά μια απλή κιθάρα που τη λέγανε Σάρα και ήτανε πολύ λυπημένη γιατί το αφεντικό της την έχει ξεχάσει εδώ και καιρό!! Ξαπλωμένη στο τραπέζι, μπροστά  στο μεγάλο παράθυρο σιωπηλή, αγνάντευε τη μεγάλη θάλασσα και σκεφτόταν και αναστέναζε “Αχ! και να μπορούσα να κολυμπήσω σε αυτή τη θάλασσα ή να φύγω…,να βρω φίλους, βαρέθηκα εδώ μόνη και ξεχασμένη”, “Μακάρι να ήμουν σύννεφο να περπατούσα μαζί με τα άλλα σύννεφα  στον ουρανό και να με σπρώχνει ο αέρας και να ταξιδεύω”.

https://www.google.gr/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=1&cad=rja&uact=8&ved=0ahUKEwjdzaa11_XLAhWJBBoKHc4uABAQtwIIGjAA&url=https%3A%2F%2Fwww.youtube.com%2Fwatch%3Fv%3DI7XnCPtfa14&usg=AFQjCNH5tumcRyduBhZH7ZZhtpGe8sJ0_Q&sig2=HmqUxYoVg-W_4bVb1YP

M6Q

και περίμενε…, περίμενε…., ώσπου μια μέρα φύσηξε ένα αεράκι από τη θάλασσα και την σήκωσε ψηλά...στον γαλάζιο ουρανό

https://www.iema.gr/data/EducationalProjects/Melina/Tracks/Hxoi/Perivallon_Aeras.mp3

Καθώς πετούσε συνάντησε τα σύννεφα “ Γεια σας!” τους είπε “τι ωραία είστε εδώ ψηλά, όλα τα βλέπετε!” Παρατηρούσε την ήρεμη θάλασσα που την έκανε ο ήλιος να λάμπει σαν κρύσταλλο, σαν χρυσάφι,σαν να είχαν πέσει μέσα της πεφταστέρια. Από ψηλά έβλεπε τα δελφίνια που πετάγονταν από το νερό σαν τους πιο τέλειους κολυμβητές και τα ψάρια,τα κοράλλια και τα κοχύλια …,τόσο καθαρό ήταν το νερό. Μετά άλλαξε ο αέρας και άρχισε να πετάει προς τα βουνά….

https://www.youtube.com/watch?v=_n5WuerwZbw