ÖĞRETMENİM KAPIMI ÇALINCA

1.Giriş

            1.1.Çalışmaya Neden İhtiyaç Duyulduğu

            Oyun çocukluk döneminin ana aktivitesidir.(Eheart ve Leavitt 1985)Araştırmaların tamamına yakın bir bölümü oyunun çocuk üzerindeki etkilerine odaklanırken, yetişkin-çocuk oyununun yetişkin üzerindeki etkilerini göz ardı etmişlerdir.(Goldstein, J.1996) Bu ise yetişkin ve çocuk arasındaki iletişimin tek yönlü, sadece yetişkinden çocuğa doğru algılanmasına neden olmuştur. Aynı zamanda oyunun çocukların bilişsel becerilerini geliştirebileceği bir gerçektir. Yetişkinler bunu göz ardı etmekle birlikte, çalışma ile geçen yoğun bir günün ardından tüm aile bireylerinin rahatlatıcı bir atmosferde birlikte olma gereksinimini yadsımazken, bu atmosferin nasıl oluşacağı konusunda televizyon seyretmek dışında ne yapacaklarını bilemez görünmektedir. Kuşaklararası oyun bu atmosferi sağlamada önemli bir işleve sahiptir. (Oksal, A.1999) Yapılan araştırmalar sonucunda edinilen bu bilgiler neticesinde, aile içi iletişimi düzenlemek, çocuklarıyla ilgilenen veliler oluşturmak, öğrencilerimizin gelişimini olumlu etkilemek, kuşaklararası oyunların oynanmasını sağlamak, veli ve öğrencilerimizi en doğal ortamlarında gözlemlemek, en doğal ortamlarında düzenlemeler yapabilmek, teknolojinin olumsuz etkilerini azaltmak ve bu süreçte velilerimize rol model olabilmek amacıyla bu proje uygulanmaya başlanmıştır.

            Öğretmenim Kapımı Çalınca projesi bir yıldır uygulanmakla birlikte okulumuzda veli, öğretmen, öğrenci işbirliğimizi arttırmıştır. Ailelerin eğitim sürecine katılmaları çocuklarının başarılarında artışa neden olmuştur. Aileleriyle vakit geçiren çocuklar daha düzenli, sorumluluk sahibi, kendine güvenen, kendini rahat ifade edebilen, yaratıcılığı gelişen, akademik başarısı yüksek bireyler olmaya başlamıştır. Gördüğümüz faydalar, projenin yaygınlaştırma sürecinde projeyi uygulayan öğretmen ve velilerden aldığımız olumlu tepkiler neticesinde projenin eğitimde güzel örnek oluşturduğunu düşünüyoruz. Yenilikçi ve özgün olduğunu düşündüğümüz bu çalışmamızı kapısı öğretmeni tarafından çalınmamış çocuk kalmayana kadar yaygınlaştırmaya devam edeceğiz.

1.2.Çalışmanın Özgünlüğü

Proje uygulamaya geçilmeden önce sorun odaklı araştırmalar yapılmıştır. Aileyi eğitim öğretim faaliyetlerine dâhil etmek için okul ortamında yapılan etkinlikler araştırılıp denendiğinde, yapay bir ortam oluşmuş fayda sağlanamamıştır. Öğrencileri daha yakından tanımak için geçmişten beri veli ziyaretleri yapıldığı görülmüş, bu yöntem denendiğinde de velinin her yönüyle olumlu bir ortam hazırlamasından kaynaklı olarak yapılan ziyaretler prosedürün ötesine geçememiştir. Oyunun kişi üzerindeki olumlu etkisi ve kuşaklararası oyunun faydalarından yararlanılarak projemiz hazırlanmıştır. İletişim ortamından teknoloji kaldırılıp, ziyaretlerimize oyun ve etkinlikler eklenerek, aile içinde en doğal ortam elde edilmiştir.  Bu aşamada çalışma bu güne kadar yapılan çalışmalardan farklılık göstermektedir. Projemiz veli ziyaretlerinin işlevini artırması, aileyi eğitim faaliyetlerine katması, teknolojinin birbirinden uzaklaştırdığı aile içi iletişimi düzenlemesi, öğrencinin en doğal ortamının gözlemlenebilmesi, öğretmenin tüm bu süreçte rol model olması, sürecin sonunda 81 il ve 4 ülkeden katılan öğretmenlerin aile içi iletişim için etkinlik takvimi hazırlaması yönüyle tamamen özgün bir çalışma olup, önceden uygulanmış bir örneğine rastlanmamıştır.

2.Problem Durumu

            Teknolojinin olumsuz etkilerinden birisi de aile içi iletişim bağlarını koparmasıdır. Birbiriyle vakit geçirmeyen aile bireyleri birbirini tanıyamamaktadır. Çocuğuyla ilgilenmeyen veliler nedeniyle de ne yapılırsa yapılsın eğitimde istenilen başarı elde edilememektedir. Eğitim öğretim etkinliklerinde öğretmen, öğrenci ve veli işbirliği önemlidir. Öğrenmede güçlük yaşayan ve okul ortamına uyum sağlamakta zorlanan öğrencilerimizin yaşadığı sorunlara çözüm bulabilmek amacıyla onları, yaşadıkları ortamı, ailelerini en doğal haliyle gözlemlemek gerekmektedir. Aile içi iletişimde rol model olabilmek adına veliler ve öğrencilerle yapılan etkinlikler, aile bireylerinin birbirini tanımasına ve öğretmenle ilişkilerini güçlendirmelerinde fayda sağlamaktadır.

3.Çalışmanın Amaç ve Hedefleri

            3.1.Çalışmanın Amacı

      Eğitim öğretim etkinliklerimizde akademik başarıyı artırmak, öğrenci ve velilerimizi daha yakından tanımak, daha doğru bir gözlem yapabilmek için en doğal ortamlarında gözlemlemek, okul ortamına uyum sağlamakta zorlanan öğrencilerimize çözüm yolları bulmak, aile içi iletişimde rol model olabilmek amacıyla projemiz uygulanmaya başlamıştır.

      3.2.Çalışmanın Hedefleri

·         Öğrenci ve velilere birlikte nitelikli zaman geçirme becerisi kazandırmak.

·         Ailenin yaşantısını gerçekleştirdiği ortamda veli ve öğrencileri gözlemlemek.

·         Öğretmen, öğrenci ve veli işbirliğini sağlamak ve kaynaştırmak.

·         Eğitimde başarı sağlamak amacıyla aile ortamına girerek, en doğal gözlem ortamını oluşturmak.

·         Eğitim faaliyetlerine aileyi de taşımak.

·         Velilere çocuklarla yapılabilecek etkinlik faaliyetleri ve çocuklara yaklaşımda rol model olabilmek.

·         Ayın birkaç günü bile uygulansa ailece birlikte yapılabilecek etkinlik ve oyun ortamı oluşturmak.

·         Öğrencilerimizin dil, sosyal ve bilişsel başta olmak üzere tüm gelişim alanlarına katkı sağlamak.

·         İletişimin yetişkinden çocuklara doğru tek yönlü oluşmasının önüne geçilip, iletişimi karşılıklı hale getirmek.

·         Tüm ülkedeki öğretmenlerden katılım sağlayarak, ortak görüşler neticesinde aile içi iletişimi güçlendirmek için bir yıllık etkinlik takvimi hazırlamak.

·         Aileleri eğitim öğretim faaliyetlerine dahil ederek 2017 ve 2018 için akademik başarıyı 74 ve 75’lik orana  ulaştırmak.

·         Okulumuzu ve öğrencilerimizi hedeflenen başarı düzeyine taşımak. Okunan kitap, düzenlenen etkinlik, sosyal faaliyetler, veli ziyaretleri ve toplantıya katılan veli sayısında stratejik plandaki hedeflere ulaşabilmek.

4.Yöntem ve Plan

            4.1.Yöntem

            Çalışma kapsamında veli ziyaretlerinden, ziyaret gözlem formlarından, birebir görüşme tekniğinden, etkinlik takviminden, anket çalışmalarından, beyin fırtınası yönteminden faydalanılmıştır. “Öğrencilerimizin gelişimini dil,sosyal,bilişsel yönlerden nasıl daha iyi destekleriz, velileri eğitim öğretim sürecine nasıl dahil ederiz, onları doğal ortamlarında daha iyi nasıl gözlemleriz, çocuklar ve velilerimiz için faydalı bir etkinlik takvimi nasıl oluştururuz, teknolojinin aile içi iletişime zararlarını nasıl en aza indiririz ?” problem durumlarına deneme yanılma, beyin fırtınası yöntemleriyle çözüm yolları bulunarak proje oluşturuldu. Veli ziyaretleri yapılarak, birebir görüşme yöntemleri ve doğal gözlemle proje süreci uygulandı. Etkinlik takvimi oluşturulurken projeyi uygulayan öğretmenlerimizle beyin fırtınası ve anket yöntemi uygulanarak ortak kararlar alındı. Proje sonucunda dönüt almak amacıyla velilerden çocuklarıyla geçirdikleri vakitlerde yaptıkları etkinlik ve oyun fikirleri toplandı, çocuklardaki sosyal ve akademik başarı ile ilgili görüşmeler yapıldı.

            4.2.Plan

Faaliyetler	Başlama	Bitiş	Sorumlu	Açıklamalar
Veli ve öğrenci görüşmeleri	16.10.2017	03.11.2017	Proje Ekibi	Veli ve öğrenci görüşmeleri yapılması, problemin tespiti, çözüm yolları için beyin fırtınası yönteminin uygulanması
Projenin hazırlanması, tanıtılması ve duyurulması	06.11.2017	15.12.2017	Proje Ekibi	Projenin hazırlanması, proje için etkinlik takvimi oluşturulması,projenin ayrıntılandırılarak  tanıtılıp, duyurulması
Veli ziyaretlerinin uygulanması	18.12.2017	27.04.2018	Proje Ekibi	Etkinlikler için materyallerin temin edilip, ev ziyaretleri gözlem formları hazırlanarak veli ziyaretlerine başlanması. Veli ziyaretlerinde öğretmenler tarafından etkinlik ve oyunların uygulanması. Süreç boyunca her velide etkinliklerin uygulandığına dair fotoğrafların toplanması.
Projenin yaygınlaştırılması	20.02.2018	27.04.2018	Proje Ekibi	Bir yıllık etkinlik kitabı hazırlamak için sürecin ülke geneli öğretmenlere duyurulup, ziyaret ve etkinlik fotoğraflarının toplanması.
Proje kitabı ve 365 günlük etkinlik takviminin oluşturulması	27.04.2018	11.05.2018	Proje Ekibi ve Ortakları	Toplanan veriler neticesiyle 100’den fazla öğretmenin fikir, öneri ve katkılarıyla anket yöntemi kullanılarak etkinlik takvimi ve kitabı hazırlanması
Projenin Değerlendirilmesi	14.05.2018	25.05.2018	Proje Ekibi ve Ortakları	Veli, öğrenci, öğretmen değerlendirme anketleri oluşturularak projenin değerlendirilmesi

 

5.Uygulama

            5.1.Çalışmanın Uygulanması

            Okulumuzun veli potansiyeli ve çocuklarıyla etkileşimi incelendiğinde, çocuklarıyla ilgilenmeyen, onlarla nitelikli vakit geçirmeyen, aile içi iletişimin kopuk olduğu, teknolojinin aile bireylerinin birbirini tanımasını engellediği ve çocuğuyla vakit geçirmek isteyen velilerin de bunu nasıl yapacaklarını bilmedikleri gözlemlenmiştir. Eğitim öğretim faaliyetlerinde veli, öğretmen ve öğrenci işbirliğinin önemi bilindiğinden veliler okul ortamında etkinliklere dâhil edilmiştir. Velilerle okulda yapılan etkinlikler sırasında da doğal davranmamaları, kendilerini gizlemeleri nedenleriyle de ev ziyaretleri yapılmaya karar verilmiştir. Ev ortamının çocukları en çok geliştiren ve etkileyen öğrenme ortamı olduğu dikkate alınarak gerçekleştirilen birkaç ziyaret sırasında, velilerin yine doğal davranmadıkları, öğretmenle iletişim kurmakta sıkılıp zorlandıkları, çocuklarıyla örnek aile ilişkisi içinde olduklarını göstermeye çalışmaları sonucunda, veli ziyaretlerinin tek başına çözüm odaklı olmadığı görülmüştür.

Veli ve öğrencilerimizle görüşmeler yapılarak “Öğrencilerimizin gelişimini dil, sosyal, bilişsel yönlerden nasıl daha iyi destekleriz, velileri eğitim öğretim sürecine nasıl dâhil ederiz, onları doğal ortamlarında daha iyi nasıl gözlemleriz, çocuklar ve velilerimiz için faydalı bir etkinlik takvimi nasıl oluştururuz, teknolojinin aile içi iletişime zararlarını nasıl en aza indiririz ?” problem durumlarına deneme yanılma, beyin fırtınası yöntemleriyle çözüm yolları bulunarak proje oluşturuldu. Proje için her haftayı kapsayan etkinlik ve oyun takvimi hazırlanıp oluşturuldu. Çocukların yaş ve gelişim düzeyine göre hazırlanan etkinlik takvimi neticesinde veli ziyaret günleri alınan ortak kararlarla belirlenip, velilere duyuruldu. Oluşturulan etkinlik takviminin son haliyle, etkinlik için hazırlanan materyaller temin edilerek veliler evlerinde ziyaret edildi. Gidilen evlerde televizyonlar kapatılıp, telefonlar toplandı. İletişimi olumsuz etkileyen faktörler ortadan kaldırıldı. Ziyaretin ilk dakikalarında aile bireyleri doğal davranışlar sergileyemese de oyun ve etkinlik sırasında odak noktaları değiştiğinden doğal davranışlar gösterdiler. Bu etkinlikler yaklaşık bir saat aralığında sürerken, anne babalar ve çocuklar birbirini gözlemlemiş, tanıma fırsatı bulmuştur. Etkinlikler sırasında oyunların nasıl oynanacağı, aile bireylerinin iletişiminin önemi, birlikte vakit geçirmelerinin faydaları üzerinde duruldu. Teknolojiden uzak birlikte vakit geçirebilme becerisi sağlanırken, iletişimleri kuvvetlendirilip, bu etkinliklerin kalıcı olması için rol model olundu. Bu süreçte birbirlerine nasıl yaklaştıkları vurgulanarak bunun devamının yapılmasının onlara katkıları anlatıldı. Her gün belli saatlerde çocuklarıyla bu şekilde vakit geçirmelerinin önemi vurgulandı. Öğretmenler hangi velide hangi etkinliği yapıyor ya da oyunu oynuyorsa, diğer velilere de bu öneri duyurulduğundan sürece katılan tüm velilerde aynı etkinlik yapılıp, dönüt alındı. Bu da kalıcılığı sağladı. Ayrıca projenin sonlarına doğru öğretmenler kapıları çalmasa da oyunların oynanmaya devam etmesi projenin amacına ulaşmasına katkı sağladı.

Aile içi iletişimi kalıcı hale getirmek ve çocuğuyla ilgilenmek isteyip nasıl vakit geçirmeleri gerektiği ile ilgili görüşlerimizi isteyen velilerimiz için bir yıllık etkinlik takvimi oluşturmak amaçlandı. Projenin uygulama sürecinde yapılan etkinlik ve oynanan oyunlardan velilere rehberlik etmesi açısından bir yıllık etkinlik takvimi ve proje kitabı hazırlanmaya başlandı. Oluşacak bu kaynağın önemi ve faydaları düşünüldüğünden, etkinlik fikirlerinin çeşitlenmesi amacıyla proje tüm Türkiye’ye duyurulup, öğretmenlerden veli ziyaretleri sırasında yaptıkları etkinlik öneri fikirleri istendi. Projeye destek veren 81 il, 4 ülkeden öğretmenimizin katılımıyla 365 günlük etkinlik takvimi oluşturuldu. Veliler bu sayede öğretmenlerin önerileri doğrultusunda, çocuklarıyla verimli vakitler geçirmeye başladı. Projenin yaygınlaştırılması sağlandığından projeye destek veren öğretmenlerimiz daha çok öğrencisinin kapısını çalıp, aile içi iletişimde rol model oldu. Ziyaret için seçilen öğrencilerin illa olumsuz davranış göstermeleri ya da özel bir durumlarının olması seçeneği aranmadan her öğrenciye ziyaret düzenlendi. Projeyi uygulamaya başlayan öğretmenlerimizin gözlemleri sonucunda; aile içi iletişimi artırmak, öğrencinin akademik, zihinsel, bilişsel gelişimine zarar veren etkenleri ortadan kaldırmak, aile içi maddi veya manevi sıkıntılara çözüm yolları üretebilmeye yönelik çalışmalar yapıldı. Öğretmenlerin ziyaret için yaptığı etkinlikler bazı velilerin geçim kaynağı haline dönüştü. Sağlık problemleri nedeniyle çekindikleri için okula gelmek istemeyen öğrenciler, öğretmenleriyle evlerinde geçirdikleri oyun saatlerinden sonra istekle okula gelmeye başladı. Özel durumu olan öğrenci ve aileler güçlenen iletişim ağı sayesinde kolaylıkla tespit edildi. Proje uygulanırken daha çok çocuk ve aileye ulaşabilmek ve farkındalık oluşturmak amacıyla ortak tarihlerde teknolojiden uzak oyun etkinlikleri, ailelerle uçurtma şenlikleri, anne babalarla yarışmalar, ortak ürün elde etmeye yönelik etkinlikler düzenlendi. Sürecin sonunda ulaşılabildiği kadar çok öğrenci ve veliye ulaşıldı.

            5.2.İzleme ve Değerlendirme

Veli ziyareti sırasında doldurulan gözlem formları okul idaresince değerlendirilip saklandı. Projenin amacına ulaşıp ulaşmadığı ve süreç değerlendirmesi veli, öğrenci ve katılımcı öğretmenlerimizin katkılarıyla değerlendirme formuyla yapılıp, proje raporlaştırıldı. Toplanan veriler neticesinde projenin amaç ve hedeflerine ulaştığı görüldü. Oluşturulan takvim ve kitabın basımı yapıldı, eğitimde örnek oluşturması açısından dağıtımı sağlandı.

6.Sonuçlar

            6.1. Paydaşlara Sağlanan Katkılar

            Öğretmenim Kapımı Çalınca projesi bir yıldır devam ediyor olmakla birlikte, okulumuzda 2 öğretmen, 25 öğrenci, 20 veli tarafından %100 katılım memnuniyeti gösterilerek uygulanmış, herkes tarafından olumlu tepkiler almıştır. Proje okulumuzun bulunduğu bölgede katılım gösteren okullarca da uygulanmış, sonrasında ülkemizde 81 ile yayılmıştır. Katılım göstermek isteyen ve projeyi uygulamak için bize ulaşan yenilikçi öğretmenlerin başvurularıyla 4 ülkede daha uygulanmaya başlamıştır. Böylece katılım gösteren öğretmen sayısı 100’ü geçmiş, proje hedefi gerçekleştirilmiştir. Uygulanan okullar, öğretmenler ve onların aracılığıyla dönüt alınan öğrenci ve velilerin olumlu tepkilerini almıştır. Geçmiş yıllara oranla okulumuz veli toplantılarına katılan veli oranı %50 oranında artış göstermiştir. Okulumuz veli ziyareti yapılma oranı %100 e ulaşmıştır. Okulumuz stratejik planına göre 2017 ve 2018 için planlanan 74 ve 75’lik başarı oranı aşılmış başarı oranı 82’ye ulaşmıştır. Okulumuz öğrencilerinin aylık okudukları kitap sayısı 16’dan 25’e ulaşmıştır. Okulumuzda gösterilen sosyal, kültürel, sportif faaliyet sayıları velilerin eğitim öğretim sürecine dâhil edilmesiyle birlikte geçmiş yıllarda 5’i geçmezken 20’lere ulaşmıştır. Bu çalışma öğrencilerimizin başarı oranını arttırmış, oyun ve etkinlikli ortam öğrencilerimizin özgüven sahibi olmalarını ve derslere aktif katılım göstermelerini sağlamıştır. Velilerimiz ve öğrencilerimiz birbirlerini gözlemleme fırsatı bulmuş, aile bireyleri arasındaki iletişim artmıştır. Oynanılan oyun ve etkinlikler aile içinde olumlu bir atmosfer oluşturmuştur. İletişimin yetişkinden çocuklara doğru tek yönlü oluşmasının önüne geçilip, iletişim karşılıklı hale getirilmiştir. Türk kültüründeki misafirperverlik değeri pekiştirilmiş, teknolojinin olmadığı ortamda oyunlar oynanmış, veli ve öğretmenler arasındaki iletişim artmıştır. Projeye katılım gösteren öğretmenlerin işbirliğiyle bir yıllık etkinlik takvimi hazırlanmıştır. Sağladığı katkılar incelendiğinde proje tüm hedeflerini gerçekleştirmiştir.

            6.2.Sürdürülebilirlik ve Yaygınlaştırılabilirlik

            Öğretmenim Kapımı Çalınca projesi 25 öğrenci ve 20 veli için hazırlanmış olmakla birlikte proje sürecinde yaygınlaştırılarak, 81 il 4 ülkeden öğretmen, öğrenci ve velilerin katılımı sağlanmıştır. Yaygınlaştırılması amacıyla ilçe milli eğitim müdürlüğümüzün desteğiyle ulusal haber kanalında tanıtılmış, radyo programında tanıtılmıştır. Etwinning projeleri arasına dâhil edilip, tanıtımı sağlanmıştır. Sosyal medya üzerinden de güzel örnek oluşturulması açısından paylaşılmış, birçok katılımcıya fayda sağlamıştır. Projeye katılım gösteren öğretmen sayısının 100’ü geçmesi ve giderek artması, eğitim öğretimde sağladığı faydalar görüldüğünde ileriki yıllarda eğitimde örnek oluşturması açısından sürdürülebilir bir projedir.

            Projemiz kapısı çalınmamış tek bir öğrenci kalmayana kadar yaygınlaştırılıp, sürdürülebilir bir çalışmadır. Eğitim ve öğretim faaliyetlerinde karşılaşılan sorunlara ürettiği yenilikçi çözüm yöntemleriyle, öğrencilerin gelişimini olumlu etkilemek için öğretmenlerin neleri başarılabileceğinin bir göstergesidir.

KAYNAKLAR

Eheartr and Leavitt (1995).Supporting Toddler Play, Young Children, 40(3),18-22.

Goldotein,J. (1996).Strengtheining family ties through play: Benetits of play for children and adults. International Play Journal, 4, 229-234.

Oksal, A. (1999) . Kuşaklararası oyun: Yetişkin ve çocuk kültürü arasında bir köprü, Cumhuriyet ve Çocuk.