Fragmento de Anagnórise

  • As tías non saben conducir. As tías non paran para coller a ninguén. Coas tías non se pode contar para nada. Ándanche polo mundo con medo a todo, á velocidade, aos ladróns, aos asaltadores, aos atracadores, aos violadores… Conducen cun amaneiramento ridículo, o asento baixo do volante, as pernas encollidas, o lombo ríxido e a ollada espreitante.

    Pero, ben mirado, tampouco non interesa que te collan, porque xamais se botan á estrada para faceren viaxes longas. Se algunha para, que é cousa insólita, sempre che dirá que vai mercar viño, pan de millo, patacas, mazas… Aí pretiño, a catro ou cinco quilómetros. As mulleres andan sempre a mercar. E as que non mercan, venden. E as que non mercan, nin venden, miran. E as que non mercan, nin venden, nin miran, preguntan. E todas aldean.

    As mulleres son parvas, e amais moi metidas.

    E non falo por falar, que moitas veces teño ido a dedo ás discotecas de Vilanova ou ao cine da Xunqueira, e sei ben o que digo. Que non foi esta a primeira vez que me botei á estrada. Foi, iso si, a vez que me botei con máis ansia, con máis présa e máis aburado polas circunstancias. E agora nin sei como foi o de subir naquel coche, o de verme sentado preto dela, sometido á súa vontad

    s tías non saben conducir. As tías non paran para coller a ninguén. Coas tías non se pode contar para nada. Ándanche polo mundo con medo a todo, á velocidade, aos ladróns, aos asaltadores, aos atracadores, aos violadores… Conducen cun amaneiramento ridículo, o asento baixo do volante, as pernas encollidas, o lombo ríxido e a ollada espreitante.

    Pero, ben mirado, tampouco non interesa que te collan, porque xamais se botan á estrada para faceren viaxes longas. Se algunha para, que é cousa insólita, sempre che dirá que vai mercar viño, pan de millo, patacas, mazas… Aí pretiño, a catro ou cinco quilómetros. As mulleres andan sempre a mercar. E as que non mercan, venden. E as que non mercan, nin venden, miran. E as que non mercan, nin venden, nin miran, preguntan. E todas aldean.

    As mulleres son parvas, e amais moi metidas.

    E non falo por falar, que moitas veces teño ido a dedo ás discotecas de Vilanova ou ao cine da Xunqueira, e sei ben o que digo. Que non foi esta a primeira vez que me botei á estrada. Foi, iso si, a vez que me botei con máis ansia, con máis présa e máis aburado polas circunstancias. E agora nin sei como foi o de subir naquel coche, o de verme sentado preto dela, sometido á súa vontade.

    –Anda sube, que seica levas aquí desde a mañá.

    E respondes sen darlle importancia:

    –Soamente desde as nove.

    –Esa é a hora de comezar todos os negocios á túa idade –di ela, tamén coma quen non di nada.

    E ti calas porque non sabes que dicir, porque se embarullan no teu maxín todas as sospeitas e todas as contradicións. ¿Que quere dicir realmente con iso de comezar os negocios ás nove? ¿Refírese ás clases? Sería moito saber, que eu non son un neno, que non vou pola vida coma un aparvado, que ben pode parecer que teño vinte anos e a esa idade pódese un dedicar a moitas outras cousas.

    A verdade é que non houbo sorte. Que, ben mirado, era mellor buscar unha escusa calquera, deixar pasar este coche e seguir agardando. Pero xa non hai que facerlle e ti estás aí sentado cabo dunha tía que non pregunta.

    –¿Como te chamas? –tería que dicir.

    –Nicolau –respondería eu.

    –Pois tanto gusto, Nicolau. Eu chámome…

    ¿Como se chamará?

    Recoñezo que non lle dá mal ao coche esta señora, quero dicir que vai con seguridade, que non é coma as outras mulleres que eu teño visto conducir. Leva o asento razoablemente afastado do volante, as pernas estiradas, o corpo relaxado. E pisa cando pode, que é o que hai que facer.

    Con todo, non houbo sorte. E a culpa foi toda  miña, que subín ao coche coma un tolo, sen parar mentes en nada, nin sequera no condutor, e agora hai que amolarse.

    –Mira que bonito –di ela, cando alcanzamos un coche marelo, de farde, que vai diante nosa moi amodo–. ¿Gústanche a ti os coches?

    –Gústanme, logo –respondo eu, satisfeito de ter atopado un tema de conversa– e a vostede tamén. ¿Non é?

    –Vaites, rapaz, non é que morra por eles. Pero hainos que son marabillas. Ese, por exemplo, á parte de ter unha liña tan feita, é un todoterreo. Conducilo debe ser…

    –¿Un todoterreo? –pregunto eu, sorprendido.

    –Logo. ¿Por que non?

    –Pois porque… Vaia, porque é un coche elegante.

    –O da liña non lle fai –explica ela–. O de ser ou non un todoterreo depende soamente da tracción. Hai coches de tracción dianteira, coma este que levamos nós. Hainos de tracción traseira, que tamén se chama a propulsión. E hainos con tracción ás catro rodas e eses, con independencia da liña que teñan, son vehículos todo terreo.

    –Pois eu non lle sabía iso –recoñezo–. Eu coidaba que eran todoterreo os que leva a garda civil de tráfico, poño por caso.

    –Eses tamén o son, pero porque levan tracción ás catro rodas.

    Calamos un chisco e ela coloca ben os lentes, folguexa fondo e pregunta con voz de carbreo:

    –¿Pero sabes ti para que serven tres litros e medio de cilindrada?

    –Para correr, supoño –digo eu, por dicir algo.

    –Pois mira ti, ás veces serven soamente para ir polo mundo facendo o parvo.

    –Irá pensando que grazas a el estamos vivos todos.

    –E era un home.

    –Non cho sei seguro. Seguro que era un monifate.

    –Non. O que eu quería dicir é que non era muller.

    –¿Por que tiña que selo?

    –Porque as mulleres, xa se sabe…

    –Xa se sabe, xa se sabe… As mulleres –apón ela incomodada– son persoas coma as demáis.

    –Pero para conducir…

    –Para conducir e para todo.

    –Pois todo o mundo di que conducen con máis seguridade os homes.

    –Non che vou negar que a maior parte dos homes teñan máis experiencia, pero iso non ten nada que ver e débese a que as mulleres son vítimas dunha marxinación inxusta que as afasta de moitas actividades.

    –¿Refírese aos traballos da casa?

    –Refírome, logo.

    –¿E quen ía facelos se non os fixeses as mulleres?

    –Os homes, poño por caso, que tamén teñen mans.

    –¿E porque os ían facer os homes? Vaia solución.

    –Pois porque as mulleres andarían en traballos máis cualificados, nas profesións liberais, na dirección das empresas, nas actividades artísticas, nas viaxes longas, nos proxectos…

    –¡Non lle e xusto! Iso sería o mundo ao revés.

    –Eu tampouco non quero un mundo así, rapaz. Díxencho soamente para que reparases na inxustiza que supón  a distribución de funcións que se fai hoxe entre homes e mulleres, que, á fin, son simplemente persoas do mesmo rango.

    –Persoas do mesmo rango…

    --------------------------------------------------------------------------------------------------

    Rapaz, volve. Agora estabamos a falar de porque se escribe. Poida que nese mundo dos teus silencios, nese teu mundo secreto, estea a clave do teu desexo de escribir. Poida que nese mundo teñas todo o que precisas para escribir unha boa novela. Mira, ti non es o primeiro rapaz que vive unha experiencia coma esta. Ou sexa, a túa aventura non é de seu nin singular nin merecedora de ser inmortalizada en letra impresa. Se queres escribir unha novela, terás que inventar unha historia.

    –¿E o que dicía antes de que xa a teño?

    –Eu non dixen iso. As cousas concretas que estás a vivir agora non llas tes que contar a ninguén, primeiro porque son túas e segundo polo que remato de dicirche. Con todo, estas cousas están a espertar en ti unhas vivencias especiais, unhas vibracións dos sentimentos, que che abren os ollos a outras situacións da vida. Agora estás en condicións de parar mentes en calquera acontecemento e percibilo nos seus matices máis sutís.

    –Ou sexa, que eu lisco da casa e a conta diso podo escribir unha novela de vaqueiros.

    –Non, ho. Ti liscas da casa e esta experiencia sérveche para das vida a personaxes inventados.

    –¿E a experiencia é unha novela?

    –Xa che dixen que non, que a novela é primeiramente unha historia. A experiencia é un capítulo da túa vida que fai de ti unha persoa diferente da que eras antes, máis sensible para  a percepción dos personaxes e das situacións. Honoré de Balzac dicía que compre ter pasado moitas follas do libro da vida para ser novelista.

    –Seica xa vou entendendo.

    –Ti poderás inventar personaxes que vivan peripecias diferentes das túas, pero terán a veracidade propia dos sentimentos humanos e a historia que protagonicen será unha verdade.

    –Será unha verdade porque o que non é podería ter sido.

    –Iso é certo, pero eu coido que, máis que por iso, será verdade porque se percibirán nela palpitacións humanas que suscitarán respostas tamén humanas no lector.

    –¿E solidarias?

    –O feito de que o lector entre no xogo que lle propón o autor, o feito de que dea creto a unha historia inventada, xa é solidariedade.

    –Agora xa entendo o que dicía vostede de escribir para saír da soidade.

    –Entendes, non vas entender. Ti enténdelo todo a condición de que non peches os ollos e de que non vaias sempre á defensiva.

    –O de levar o coche en terceira ata hai pouco era logo a propósito. ¿Non é?

    –Era, ben te decatas.

    –¿E que se propoñía?

    –O que remato de conseguir, simplemente.

    –E non lle importaba que a adiantasen?

    –Tamén ti… Eu non vou de competición, vou de viaxe. E  non teño por que preocuparme dos outros condutores, senón deste copiloto que atopei ás dez da mañá, morto de frío e de medo.

    –¿E o coche? ¿Non lle daba grima velo tan fora do seu ser?

    –Máis fora do teu ser estabas ti e non había que facerlle, que non tes cinco marchas ou, polo menos, eu non acertaba coa quinta.

    –A verdade é que aínda non sei por que me colleu, que as mulleres non paran nunca.

    –As mulleres… Sempre coa mesma teima. ¿Por que non falas de persoas coma fala de cans, por exemplo, de deixas de dividir o mundo en homes e mulleres? Hai cans que traban e cans que non traban. Pois tamén hai persoas que non confían nas demais e persoas que confían. Iso é todo.

    --------------------------------------------------------------------------------------------------

    –Coido que xa vou entendendo. ¿E sabe que lle digo? Pois que non lle falta razón. Que tanto ten que nos caia unha árbore enriba do coche coma que nos dean unha navallada pola espalda.

    –Non che é o mesmo.

    –Mórrese nos dous casos.

    –E cúmprese tamén nos dous casos o que está escrito. Pero non é o mesmo pechas os ollos en paz co entorno que facelo sufrindo o desamor dun semellante.

    –Tamén ten razón nisto, non llo nego.

    –Mira, hai unha cousa que a min me arrepía e é ese costume de ter can na casa e, cando chega a vello ou enferma, matalo coa escopeta.

    –Élle o que fan os máis dos cazadores.

    –¿E non te paraches a pensar o que pode ser para un can esa derradeira experiencia?

    –Ben mirado, debe ser moi dura. Porque os cans, fóra a alma, sonlle coma as persoas. Decátanse das cousas coma nós.

    –E aman os seus amos por riba de todo, adoran neles.

    –E viven ben pouco, comparado co que vivimos nós.

    –Por iso está ben que lles aforremos os derradeiros sufrimentos da vida, pero por outros procedementos. Ten presente que o maior sufrimento para un can é comprobar o desamor do seu amo,

    –E o maior sufrimento para unha persoa que confía na xente –dixen eu con retranca, é comprobar o desamor dun semellante.

    –Non te mofes, rapaz. Non te mofes, que se cadra está máis preto do que ti pensas o momento en que acredites no que che digo.

    A min, teño que confesalo, prestábame máis falar de cans ca de persoas. Era a única maneira de que ela non me levase a contraria e así iamos coma dous amigos mundo adiante.

    --------------------------------------------------------------------------------------------------

    –Non sabería explicarllo. É coma se fosen dúas Natalias, e unha fixo desaparecer a outra. A que desapareceu é a que eu quería. Mire se está lonxe.

    Calou ela e calei eu. Cantaban os paxaros na fraguiza e os abellóns zoaban entre as xestas.

    –Tampouco ti non es o que eras hai uns meses –retomou ela o fío da conversa–. O tempo e as cousas que pasan vannos transformando. Podería suceder que esa Natalia que agora existe se convertese no ideal para quen vas ser ti de aquí a pouco.

    –Non, faga o favor –pregueille–. Non me fale diso.

    –¿Non queres logo achegarte ao miolo da cuestión e poñerte de acordo contigo mesmo?

    –É que non me dou posto por  máis que faga. ¿Coida vostede que é a primeira vez que penso en todo isto?

    –Pero pensas, xa te dixen, como a avelaíña, en voltas concéntricas, fuxindo da luz tan axiña como sentes o seu contacto.

    –Non se engane, que non hai luz. Soamente un grande oco de escuridade.

    –E ese oco doe. ¿Non é?

    –Doe.

    –Mais cando era de luz tamén doía.

    –Ten razón. Tamén doía daquela. Agora que o penso…

    –¿E sabes ti por que pasa iso?

    –Non me parei a pensalo. Será porque a vida é unha puta merda.

    –Había tempo que non dicías porcalladas.

    –Disimule.

    –¿Pero sabes por que pasa iso?

    –Non sei.

    –Pois simplemente porque as persoas estamos feitas para chegar á perfección amando  e sendo amadas.

    –Non me diga.

    –Dígoche. Estamos feitas para levar adiante os proxectos máis fermosos. E o amor…

    –O amor está ben para pensalo.

    –E para vivilo. Para vivilo na súa plenitude. O amor é unha das cousas fermosas para as que estamos feitos.

    –¿E por iso sempre doe?

    –Doe gozosamente, ti ben sabes. É unha dolor que paga a pena sentir,non mo vas negar.

    –Ás veces… ¿Pero doe sempre?

    –Doe mentres non se chega á unión perfecta. Chegando a ela xorde a plenitude e a paz.

    –¿Hai logo que facer un fillo sempre que se queira a plenitude e a paz?

    –Iso non se exclúe, pero non é o fundamental. Eu referíame agora á unión dos espíritos, á posibilidade de que todas as arelas e todas as inquedanzas dunha persoa atopen o seu termo na comunicación con outra.

    –Cando eu saía con Natalia –relembrei con saudade–, ela soía dicir que as cousas que lle pasaban non lle parecían verdade ata que non as falaba comigo. ¿É iso?

    –É rapaz. E é moi fermoso. ¿Ti non tes sentido algo semellante?

    –Non llo sabería dicir. Eu atopaba nela o que me faltaba na casa. Ela...

    –Ven sendo o mesmo.

    –Estabamos namorados.

    –Estabades comezando o voso camiño cara á plenitude e a paz.

    –E tivo que meterse o ca…, o mal amigo do Marcos polo medio e botalo todo a perder.

    --------------------------------------------------------------------------------------------------

    –Ou sexa, que os nosos máis vellos devanceiros non son os antropoides de Lemuria, senón os andróxinos de Platón.

    –Así é, polo menos desde o punto de vista do mito.

    –Pero a ciencia é a ciencia e parece mentira que unha muller coma vostede, que vai de seria pola vida…

    –Tamén parece mentira que un rapaz coma ti, que vai permanentemente arelando, que leva o corazón na man sen saber a quen darllo…

    –Iso non lle ten que ver.

    –Iso ten moito que ver. A ciencia, ti ben o sabes, dá razón das cousas tal e como son, sen reparar na actitude humana ante elas. En troques, a mitoloxía explica os acontecementos de maneira simbólica, tendo en conta simultaneamente a realidade observable e a resposta do home. Así, por exemplo, no caso dos andróxinos queda suxerido o problema da soidade humana ou, se che gusta máis, a idea de que, cando atopamos o amor, chegamos ao estado perfecto dos primitivos andróxinos.